 |
Tổng thống Lee Jae-myung đã đưa ra “lá bài hạ thấp độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đối với thiếu niên”. Trong bối cảnh tội phạm do thiếu niên dưới độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự gia tăng, ngày càng manh động và xuất hiện tranh cãi về việc lợi dụng kẽ hở của hệ thống, vấn đề này đang thu hút sự quan tâm lớn của xã hội. Dự luật từng nhiều lần không vượt qua được cửa ải Quốc hội, lần này liệu có trở thành hiện thực hay không đang được chú ý. Giới pháp lý nhìn chung đồng tình với mục đích của đề xuất, nhưng cho rằng việc chỉ điều chỉnh độ tuổi ở mức nhỏ khó có thể mang lại hiệu quả răn đe tội phạm rõ rệt.
Ngày 19 vừa qua, trong quá trình nghe báo cáo công tác của Bộ Tư pháp, Tổng thống đã chỉ đạo đưa nội dung hạ thấp độ tuổi thiếu niên chịu trách nhiệm hình sự vào chương trình nghị sự của cuộc họp Nội các.
Chế độ “thiếu niên chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự”, được xây dựng cùng với Bộ luật Hình sự năm 1953, quy định không xử phạt hình sự đối với thiếu niên từ đủ 10 tuổi đến dưới 14 tuổi. Mục đích ban đầu của chế độ này là đặt trọng tâm vào giáo dục và tái hòa nhập xã hội, thay vì trừng phạt, dựa trên khả năng cải tạo của người chưa thành niên.
Vấn đề là số vụ phạm tội của nhóm thiếu niên này đang tăng nhanh qua từng năm. Theo “Niên giám Tư pháp 2025” do Tòa án Tối cao công bố, số thiếu niên chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự bị áp dụng biện pháp bảo hộ trong năm 2024 là 7.294 người, tăng hơn gấp đôi so với 3.465 người vào năm 2020, tức bốn năm trước đó.
Loại hình tội phạm cũng cho thấy xu hướng gia tăng các tội nghiêm trọng như tội phạm tình dục, tội phạm xâm hại luân thường đạo lý. Đặc biệt, trong các tội phạm tình dục mới như deepfake, tỷ lệ nghi phạm là thanh thiếu niên ở mức cao. Theo dữ liệu của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia công bố hồi tháng 9, trong tổng số 318 nghi phạm tội phạm tình dục deepfake bị bắt giữ từ ngày 1/1 đến 10/9/2024, số thiếu niên dưới 14 tuổi chiếm khoảng 20%, tương đương 63 người.
Giới pháp lý phần lớn bày tỏ sự ủng hộ. Quan điểm chung là cần điều chỉnh tiêu chí độ tuổi cho phù hợp với mức độ trưởng thành về thể chất, tinh thần của thanh thiếu niên và sự thay đổi của môi trường xã hội.
Luật sư Kim Ji-yeon, thành viên “Nhóm luật sư trẻ vì tương lai mới”, cho biết: “Việc ai cũng biết rằng chỉ khi qua 14 tuổi mới phải chịu xử lý hình sự đã khiến ngày càng nhiều thiếu niên phạm các tội nghiêm trọng như deepfake nhưng vẫn tự tin nói rằng ‘cơ quan công quyền không thể trừng phạt tôi’. Việc tiền án của tội phạm vị thành niên không được công khai cũng đang bị lợi dụng”. Bà nhấn mạnh rằng việc hạ độ tuổi khoảng một năm có thể phần nào giúp cải thiện tình hình, dù có xung đột nhất định với mục tiêu cải tạo của chế độ thiếu niên, nhưng là cần thiết để bảo vệ các nạn nhân vị thành niên, vốn trong thực tế thường còn nhỏ tuổi hơn.
Luật sư Shin Hye-seong của Công ty Luật Yulwoo, người được biết đến là “thẩm phán chuyên về thiếu niên”, cũng cho biết: “Đối với tội phạm tình dục, tôi ủng hộ việc hạ thấp độ tuổi. Ngày nay, nhiều trẻ khoảng 13 tuổi đã phát triển về thể chất và tinh thần đủ để có thể thực hiện hành vi phạm tội tình dục. Việc hạ độ tuổi khoảng một năm là cần thiết vì nó mở ra khả năng bị xử lý nghiêm khắc hơn thông qua xét xử hình sự”.
Tuy nhiên, luật sư Shin cũng chỉ ra giới hạn về hiệu quả thực tế của việc hạ độ tuổi. Ông cho rằng: “Việc số vụ liên quan đến thiếu niên chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự tăng lên không có nghĩa là hạ độ tuổi sẽ tạo ra thay đổi lớn. Số vụ tăng chủ yếu là do bạo lực học đường. Trái với cách nhìn của công chúng, các trường hợp trẻ dưới 14 tuổi phạm tội nghiêm trọng đến mức phải ra tòa hình sự vốn rất hiếm. Hạ độ tuổi thực chất chỉ nhằm cho phép truy cứu hình sự đối với trẻ 13 hoặc 12 tuổi trong những trường hợp phạm tội nghiêm trọng, nhưng vì bản thân những trường hợp như vậy không nhiều nên khó có thể tạo ra sự thay đổi đáng kể”.
Kim Chae-yeon
ⓒ "젊은 파워, 모바일 넘버원 아시아투데이"
이 기사의 카테고리는 언론사의 분류를 따릅니다.