Tranh cãi về việc 'mở cửa có chọn lọc' của Nhà xanh

Cảnh nhà xanh trước khi văn phòng làm việc Tổng thống được phục hồi./ Phóng viên Park Seong-il

Việc quay trở lại Nhà Xanh cùng với kế hoạch hạn chế các cuộc tụ tập trước văn phòng làm việc của Tổng thống đang làm dấy lên chỉ trích về việc “mở cửa có chọn lọc”. Nhiều ý kiến cho rằng việc cho phép tuyến chạy bộ “Daengdaeng Run” đi qua khu vực trước Nhà Xanh, trong khi lại hạn chế quyền tự do hội họp và biểu tình được Hiến pháp bảo đảm, là không công bằng. Xã hội dân sự đang gia tăng chỉ trích đây là chiến lược “dân túy”, né tránh xung đột nhưng theo đuổi sự ủng hộ về mặt hình ảnh.

Văn phòng Tổng thống ngày 24 cho biết “Lá cờ Phượng hoàng, biểu tượng của Tổng thống sẽ được treo tại Nhà Xanh từ 0 giờ ngày 29”. Như vậy, sau 3 năm 7 tháng kể từ khi chuyển văn phòng Tổng thống sang Yongsan, việc quay trở lại Nhà Xanh trên thực tế đã hoàn tất.

Sau khi quay lại Nhà Xanh, tuyến chạy bộ “Daengdaeng Run” vẫn được duy trì. Cơ quan Cảnh vệ Tổng thống cho biết: “Chúng tôi đang lần lượt hoàn tất các biện pháp cảnh vệ và an ninh chủ chốt, đồng thời tối đa duy trì nguyên tắc ‘cảnh vệ mở, cảnh vệ thấp’ mà chính phủ hiện nay đã nhất quán theo đuổi từ khi thành lập”. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc tăng cường cảnh vệ không làm thụt lùi định hướng “mở cửa và giao tiếp”. Cơ quan Cảnh vệ Tổng thống cũng có kế hoạch tiếp tục các biện pháp cảnh vệ thân thiện với người dân như mở cửa các lối leo núi xung quanh Nhà Xanh. Tuyến “Daengdaeng Run” là lộ trình chạy bộ đi qua Nhà Xanh, Quảng trường Gwanghwamun, Cung Gyeongbokgung, Samcheong-dong, Jongno và suối Cheonggyecheon. Khi nối các tuyến chạy quanh Gwanghwamun và Nhà Xanh lại, hình dạng tạo thành giống một chú chó nên có tên gọi như vậy.

Ngược lại, khả năng cao các cuộc tụ tập và biểu tình trước Nhà Xanh sẽ bị cấm. Dự luật sửa đổi Luật về Hội họp và Biểu tình (Luật Tụ tập) do đảng cầm quyền thúc đẩy đã được Ủy ban Tư pháp và Pháp luật Quốc hội thông qua ngày 15 và đang chờ biểu quyết tại phiên họp toàn thể. Nội dung chính là cấm tụ tập trong phạm vi 100 mét tính từ văn phòng làm việc của Tổng thống.

Điều 11 của Luật Tụ tập quy định không được tổ chức hội họp hoặc biểu tình trong phạm vi 100 mét quanh dinh Tổng thống, Tòa nhà Quốc hội, tòa án, Tòa án Hiến pháp, dinh Thủ tướng và các cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, ngày 22/12/2022, Tòa án Hiến pháp đã ra phán quyết nhất trí rằng phần quy định về “dinh Tổng thống” vi phạm nguyên tắc cấm hạn chế quá mức và tuyên bố không phù hợp với Hiến pháp. Quyết định “không phù hợp Hiến pháp” thừa nhận tính vi hiến nhưng cho phép điều khoản tiếp tục có hiệu lực trong một thời hạn nhất định để Quốc hội ban hành luật thay thế nhằm tránh xáo trộn. Tuy nhiên, do thời hạn sửa đổi là ngày 31/5/2024 đã trôi qua, nên hiện nay quy định này đã mất hiệu lực. Dù vậy, dự luật sửa đổi lại định bổ sung không chỉ dinh Tổng thống mà cả văn phòng làm việc của Tổng thống vào danh sách khu vực cấm.

Hơn nữa, Tòa án Hành chính Seoul từng phán quyết vào năm 2022, dưới thời chính phủ Yoon Suk-yeol, liên quan đến việc cảnh sát cấm biểu tình trước văn phòng Tổng thống ở Yongsan rằng: “Xét đến tính đặc thù của chức vụ Tổng thống – người với tư cách nguyên thủ quốc gia cần trực tiếp lắng nghe nhiều tiếng nói và khó khăn khác nhau của người dân để xây dựng chính sách quốc gia nhằm thúc đẩy tự do và phúc lợi của nhân dân – thì cũng có đủ cơ sở để cho rằng các không gian nơi diễn ra công việc của Tổng thống, như ‘văn phòng Tổng thống’, không được chỉ định là khu vực cấm hội họp và biểu tình”.

Quyền tự do hội họp là hành vi được Hiến pháp bảo đảm nhằm phục vụ các giá trị như giao tiếp trong cộng đồng và thể hiện ý kiến chính trị. Đây là lý do xuất hiện chỉ trích cho rằng một chính phủ lấy “mở cửa và giao tiếp” làm giá trị cốt lõi lại đang tự đi ngược chính bản sắc của mình.

Các tổ chức xã hội dân sự đang phản đối mạnh mẽ việc hạn chế biểu tình trước Nhà Xanh, cho rằng điều này là “vi hiến”. Một đại diện của tổ chức People’s Solidarity for Participatory Democracy (PSPD) cho biết: “Việc nguyên tắc cấm biểu tình trước văn phòng Tổng thống là trái với Hiến pháp, vốn bảo đảm quyền tự do hội họp”, đồng thời chỉ trích đây là “sự thụt lùi xâm phạm quyền tự do lựa chọn địa điểm – cốt lõi của quyền hội họp”. Người này cũng yêu cầu “Quốc hội không đưa dự luật sửa đổi Luật Tụ tập ra phiên họp toàn thể và phải lập tức hủy bỏ”.

Choi Min-joon

ⓒ "젊은 파워, 모바일 넘버원 아시아투데이"